Sudxo'rning o'limi

1939-yilda yozilgan  Sadriddin Ayniyning "Sudxo'rning o'limi" asari birinchi tojik romani hisoblanadi. Asar orqali kitobxon har xil obrazlarga guvoh bo'lishlari mumkin: sudxo'rlar, kambag'al dehqonlar, madrasa mullavachchalari, savdo-sotiq qiluvchi savdogarlar va boshqalar. Asarni o'qib  bu obrazlar balki to'qimadir, odam shunchalik ham insofsiz, vijdonsiz bo'ladimi deb o'yga tolasiz. Balki barchasi hayottan olingandir, haqiqatdir bu obrazlar ham deysiz. "Sudxo'rning o'limi"asar qahramoni Qori Ishkamba bo'lib, u  o'z manfaatini hamma narsadan ustun qo'yadi. Asarni o'qish mobaynida  Qori Ishkambadan nafratlanasiz, yomon ko'rasiz, xatto qarg'ashingiz ham mumkin, lekin asar  so'nggida esa xatto unga rahmingiz ham keladi. U faqat qorni uchun yashaydiganlar toifasidan, hammadan shubhalanadi, hech kimga ishonmaydigan odam. Faqat Qori Ishkambadan emas barcha sudxo'rlardan nafratlanasiz, ular shu darajaga yetganki boylik orttirish uchun oddiy xalqni talaydi, turli xiylalar bilan ularni mol-mulklarini, uy-joylarini tortib oladilar.